فلسفه احکامفلسفه احکام، ملاکات و مناطهای واقعی احکام می باشد. ۱ - تعریففلسفه احکام، عبارت است از ملاک‌ها و مناطهای واقعی احکام که به عنوان مبادی حکم در نظر گرفته شده و باعث ایجاد شوق و اراده در مولا یا قانون گذار برای انشای حکم شرعی می‌گردد، زیرا به اعتقاد شیعه ، احکام شرعی تابع یک سلسله مصالح و مفاسد واقعی است و امر و نهی شارع نیز بر آمده از این مصالح و مفاسد است که برای رساندن خیر بیشتر به انسان ، لحاظ می‌شود. ۲ - نکتهدر یک اصطلاح می‌توان فلسفه و حکمت احکام را به یک معنا گرفت که همان ملاک و مناط احکام می‌باشد. (دیدگاه استاد شهید مطهری در کتاب آشنایی با علوم اسلامی ) ولی در اصطلاح دیگر، گفته شده که حکمت حکم ، غیر از علت جعل حکم است و به همین دلیل، حکم دایر مدار حکمت نیست. [۱]
المعجم الاصولی، حیدر، محمد صنقور علی، ص (۷۶۶-۷۶۴).
[۳]
فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۱، ۲، ص۴۹۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۰۵، برگرفته از مقاله «فلسفه احکام». |